Hoe kunnen we constructief omgaan met de corona-crisis? Hoe verhouden we ons met wijsheid tot de kansen en lessen die het ons ook biedt? Voor wie niet rechtstreeks getroffen is, en toch op zoek is naar een betekenisvol perspectief, biedt deze website rake blogs ter inspiratie. Om zelf antwoorden te gaan vinden op de vraag: hoe dan wel?
Een van de inspiratiebronnen voor deze blog is de channeling van Anna van der Vaart. De inzichten die zij doorgeeft bieden een raak en wenkend perspectief op de Corona crisis. In deze blog zoomen we in op een aantal van deze citaten:
“Het coronavirus nodigt uit weer bewust te worden van wie u werkelijk bent op diep innerlijk niveau”, en “het coronavirus roept in feite de mensheid op om naar binnen te keren en het innerlijke leven en het uiterlijke leven in een samenwerking te laten gaan”.
Op aarde is alles voortdurend gericht op het herstel van evenwicht. Ook deze crisis kun je zien als een natuurlijke poging om de balans te herstellen. Kim Putters, (directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau) verwacht op basis van eerdere grote crisis dat er ook nu een herschikking in de samenleving volgt. Vandaag nog stelt hij: ‘na deze crises kunnen we niet gewoon verdergaan zoals we altijd deden’.
Hoe lukt het om constructief om te gaan met situaties waar we nauwelijks invloed op hebben? Meer dan ooit staat de maakbaarheid van onze samenleving ter discussie. We kunnen ons richten op het vinden van schuldigen die deze crisis hadden moeten voorkomen, maar het zoeken van zondebokken, schuldigen of verantwoordelijken helpt ons niet. Net zo min als klagen of alles willen verklaren weinig tot niets bijdraagt. Het is te gemakkelijk om aan de zijlijn van alles te roepen en te vinden. Het is interessanter om ons af te vragen waar onze invloed wél zit. Juist nu.
Een crisis als die van het corona-virus vraagt aan iedereen die nog wel gezond is goed beschouwd drie dingen: moed, kracht en wijsheid. Epictetus zei het als volgt: geef me de moed te accepteren wat niet in mijn vermogen ligt, de kracht om alles te doen wat wel in mijn vermogen ligt en de wijsheid om tussen die twee onderscheid te maken.
Het hamsteren van toiletpapier, pasta en anders etenswaren valt wat mij betreft niet onder de laatste categorie. Het is wel wat mensen doen, want het geeft een schijn gevoel van controle. Maar het is eerder een teken dat je gewoon doet wat je anderen ziet doen. Dat je niet écht na hebt gedacht over wat deze situatie werkelijk van ons vraagt.
Iemand die mij heel dierbaar is, kreeg het steeds benauwder. Ze voelde haar longen langzaam maar zeker kleiner worden en ze begon naar lucht te happen. Het kuchen en proesten werd zwaarder en zwaarder. Ondertussen werd ze door de meeste mensen genegeerd. Ze voelde zich buitengesloten, geïsoleerd en in een hoek gedrukt. Terwijl ze zich steeds meer afgezonderd voelde van de rest van de wereld, groeide haar eenzaamheid. En gaandeweg kreeg ze nog minder lucht. Haar ademnood nam schrikbarend toe, toen bleek dat de luchtkwaliteit almaar slechter werd. Ze riep om hulp, maar ze werd niet gehoord. Ze was al te oud, en de kans dat ze nog zou kunnen genezen was te klein. Haar hele situatie was verstikkend en leek uitzichtloos.
Voor veel mensen die niet direct onder deze crisis te lijden hebben, is dit ook een tijd van kansen. Er zijn volop persoonlijke drama’s van mensen die moeten vechten voor hun leven, overlijden of die dierbaren hebben die dit moeten doormaken. Er zijn echter ook genoeg mensen die deze tijd kunnen benutten voor reflectie, om naar binnen te gaan. Dan kan het virus mogelijk ook een ‘blessing in disguise’ zijn: het leert ons nederigheid, het dwingt ons om onze plek weer in te nemen in de natuur, in plaats van daar boven.
Kunnen we aanvaarden dat iets volkomen onzichtbaars – ogenschijnlijk vanuit het niets – ons dagelijks leven zo ontwricht? En ons alle vanzelfsprekendheden en zekerheden uit onze handen rukt? Dat we ineens niet meer weten in wat voor wereld we leven. Hoe ervaren we het dat onze aloude, vertrouwde houvasten plotseling schimmen uit het verleden blijken te zijn? Allemaal hebben we op een bepaalde manier ervaren dat onze dagelijkse routines wreed verstoord werden. We kunnen vechten tegen deze wakkerschudder, maar dat alles zijn gangetje ging, dat komt niet meer terug. Er kan definitief een streep gezet worden door ons doorsukkelscenario.
Hoe moeten we omgaan met een overweldigende en ook nog eens onzichtbare vijand? Deze onmacht is ondraaglijk voor wie niet wil aanvaarden dat de wereld niet volkomen maakbaar en beheersbaar is. Dat is die namelijk niet. Onze illusies van harmonie, onschuld en onschendbaarheid werden de laatste weken ruw onderbroken.
Waar komt die rare neiging toch vandaan dat we bij elke onwelkome verstoring van onze veilige leventjes naarstig op zoek gaan naar schuldigen die zogenaamd onvoldoende verantwoordelijkheid hebben genomen? Die we vervolgens verwijten dat ze niet genoeg gedaan hebben en vragen: hoe zorgen jullie ervoor dat dit ons nooit meer overkomt? Alsof alles te voorkomen is. Want met dit oneigenlijke appel op onze bestuurders schieten zij weer in een hopeloze verantwoordingsdrift. Zij proberen dan alles krampachtig dicht te timmeren met een verstikkende systeemwereld van regels en procedures. Het levert ons vooral schijncontrole op, regelkramp en onnodige bureaucratie. We geven het heft uit handen en activeren en onteigenen onszelf terwijl we schreeuwend langs de zijlijn staan. Deze neurotische pijn creëren we zelf.
Veel mensen herkennen het wel, de stilte die ineens opvalt wanneer het aircosysteem uitvalt, het subtiele gezoem dat je niet hoorde, dat ineens hoorbaar wordt omdat het wegvalt, en de ontstane stilte je er op attendeert. Het was er al die tijd, maar het viel niet op. De muziek die in je hoofd nog na gonst als je de concertzaal verlaat, je hoort de beats nog nagalmen in je hoofd als de frisse buitenlucht zich over je ontfermt. Door het wegvallen van iets valt het pas echt op waar je in hebt gezeten.